Plaucho
Heracleum sphondylium subsp. elegans
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grande berce, Berce commune.
Descripcioun :Grando planto, fin qu'à 1,50 m, que vèn en mountagno basso e dins li colo (subsp. sphondylium) emé de brout (oumbello) de la grosso. Se recounèis à si gròssi fueio coumpausado de large fuioun. La subsp. elegans, presentado aqui, a de fuioun proun divisa (fotò).
Usanço :Au contro de sa cousino la plaucho dóu Caucaso (H. mantegazzianum), empouisounanto, aquelo èi manjadisso e vertuouso. Dins li relarg ounte èi coumuno (fai un pau caud au nostre), li jóuini fueio soun manjado en ensalado e peréu cuecho. Se fai uno aigo-ardènt emé li grano qu'ajudo à digeri e qu'apasimo. Ei couneigudo peréu pèr éstre acalouranto, bono contro l'ipertesuro e proun encaro.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Heracleum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Ribiero
- Esclargido
- Camin
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Heracleum sphondylium subsp. elegans (Crantz) Schübler & G.Martens, 1834
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763